Czerwiec w Świętokrzyskim Parku Narodowym

Czerwiec to miesiąc letniego przesilenia, przełomu wiosny i lata, dni są najdłuższe, rośliny otrzymują najwięcej światła słonecznego. W tym okresie kwitnąć zaczynają jedne z najpiękniejszych kwiatów. Pośród amarantowych storczyków kukułek na łąkach trzęślicowych pojawiają się kolejne gatunki: storczyki Fuchsa, podkolany zielonawe, kruszczyki błotne. Storczyki Fuchsa odznaczają się niezwykłą zmiennością – nie ma dwóch identycznych kwiatostanów. Ich najczęściej bladoróżowe kwiaty naznaczone są niepowtarzalną mozaiką cętek, plamek lub kresek. Obok niemal białych okazów kwitnąć mogą kwiaty różowe. Podkolany zielonkawe, choć są nieco bardziej subtelne pod względem ubarwienia, zaskakują swoim niesamowitym zapachem, którym przywabiają zapylające je ćmy. Tylko motyle z odpowiednio długim aparatem ssącym mogą zapylić lilie złotogłowa. Ta roślina, uznawana za najpiękniejszy kwiat polskich podgórzy, występuje w widnych lasach na zasadowych glebach, w Parku spotkać ją można m.in. na Chełmowej Górze. Okres jej kwitnienia przypada na drugą połowę czerwca i początek lipca. Również w tym okresie kwitnąć zaczynają chronione mieczyki dachówkowate. Ich wielkie skupiska na śródleśnych łąkach barwią je na amarantowy kolor. Dojrzewać zaczyna też wiele owoców: w runie leśnym bez trudu można dostrzec poziomkę pospolitą, borówkę brusznicę, na podmokłych terenach borówkę bagienną. Na biało kwitną jeżyny.

Interesująco reprezentowany jest również świat owadów. Wiele chrząszczy przepoczwarza się wtedy w osobniki dorosłe. Pojawiają się pięknie ubarwione gatunki kózek jak tryk zielony czy strangalia plamista. Na starych, dziuplastych dębach i lipach spotkać można niezwykle rzadką pachnicę dębową. Te duże, dostojne owady wydzielają feromony przypominające w zapachu piżmo lub śliwki. Ogromnie różnorodne są motyle dzienne i nocne. Ciekawsze gatunki występujące na terenie Parku to kraśnik sześcioplamek, fruczak gołąbek, przeziernik osowiec, lśniak szmaragdek. Pospolicie występuje rzadka i cenna przeplatka aurinia, wymarła już w niektórych krajach Europy zachodniej. Nocami na skrajach lasów latają chmary świetlików świętojańskich, które posiadają na odwłokach specjalne organy, umożliwiające im bioluminescencję. Dzięki jasnemu, zielonkawemu światłu świetliki orientują się w położeniu innych osobników swojego gatunku. Również w krótkie czerwcowe noce bez trudu zaobserwować można wiele gatunków nietoperzy polujących na owady. W Parku występuje ich 10 gatunków w tym rzadkie mroczki posrebrzony i pozłocisty. Na terenach gdzie natura miesza się z cywilizacją ropuchy zielone nauczyły się wykorzystywać świecące nocą latarnie i reflektory, przyciągające rozmaite owady. Płazy czekają nieruchomo i atakują natychmiastowo porażonego zbyt jasnym światłem owada. Nocami w bukowych lasach na żer wychodzi liczna w Parku, a rzadka i zagrożona w Europie popielica. Ten niewielki, zwinny ssak odżywia się młodymi listkami, orzechami i owocami, a niekiedy również owadami i ptasimi jajami. Za dnia wartę przejmuje wiewiórka pospolita, u której w Parku występuje czarna, górska odmiana.

Radek Kuroś