Jerzy Roman Čmak (1927 – 2018)

Ze smutkiem informujemy, że w dniu 3 kwietnia 2018 r. zmarł Prof. dr hab. inż. leśn. Jerzy Ćmak – wieloletni pracownik Świętokrzyskiego Parku Narodowego m.in. twórca pierwszego Muzeum Przyrodniczego na Św. Krzyżu.

Msza Święta żałobna odbędzie się w dniu 6.04.2018 r. (piątek) w Kościele Świętego Wojciecha w Kielcach o godz. 13:00, a następnie nastąpi wyprowadzenie na Cmentarz Komunalny I w Kielcach.

JERZY ROMAN ČMAK, urodził się 27 listopada 1927 roku w Drugni gm. Pierzchnica, woj. świętokrzyskie, syn Ignacego i Heleny. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Drugni (6 oddziałów), a ukończył ją w Staszowie (siódmy oddział). W latach 1943-1944 był łącznikiem w obwodzie Drugnia (ps. „Piegus”) w zgrupowaniu Armii Krajowej „Słonia” i „Szarego”.

Od lutego 1945 roku uczęszczał początkowo do gimnazjum dla dorosłych w Kielcach („mała” matura w 1946 roku), a następnie do II Gimnazjum i Liceum im. Jana Śniadeckiego, gdzie w 1948 roku uzyskał tzw. dużą maturę. W 1948-1953 studiował na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie; dyplom magistra inżyniera leśnika otrzymał w 1953 roku, stopień doktora uzyskał na Uniwersytecie im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w 1962 roku, a stopień doktora habilitowanego w zakresie ochrony przyrody i kształtowania krajobrazu na Wydziale Ogrodniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie w 1976 roku. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1988 roku.

W czasie okupacji od 11 lipca 1943 roku do początków, pracował w Nadleśnictwie Pierzchnica, leśnictwo Drugnia, jako „Standiger Haumeister”.

Po studiach podjął pracę w Świętokrzyskim Parku Narodowym, początkowo, jako leśniczy (1953 r.) i kierownik organizowanego przez siebie muzeum, następnie, od 1955 roku, jako jego kustosz. W 1963 roku powołany został na zastępcę dyrektora Parku, a w 1972 roku jednocześnie został kierownikiem powstałej stacji naukowo-badawczej, również, jako adiunkt naukowo badawczy (od 1969 r.); w tym okresie kierował działalnością podstawową Parku, stacją naukowo-badawczą i muzeum przyrodniczo-leśnym na Świętym Krzyżu. W latach 1983 – 2004 był członkiem Rady Naukowej Świętokrzyskiego Parku Narodowego, a w dwóch kadencjach był członkiem prezydium Rady ŚPN.

W Wyższe Szkole Pedagogicznej (obecnie Uniwersytet) im. Jana Kochanowskiego w Kielcach był docentem kontraktowym (1973-1976 r.), docentem etatowym (1977-1987 r.), profesorem nadzwyczajnym od 1988 roku (b. kierownik Zakładu Biologii Ogólnej i Ochrony Przyrody w Instytucie Biologii w Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym). Był też prodziekanem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego w latach 1975-1978 i 1985-1987.

Promotor ponad 150 prac dyplomowych magisterskich i dwóch przewodów doktorskich.

Był członkiem honorowym Ligi Ochrony Przyrody, prezesem honorowym Zarządu Wojewódzkiego (okręgowego) Ligi Ochrony Przyrody w Kielcach (był prezesem tego zarządu w latach 1975-1995).

Problematyka badawcza, jaką zajmował się Jerzy Čmak to: dziedziny ogólnej i regionalnej nauki ochrony przyrody (biosozologia), muzealnictwo przyrodnicze, zagadnienia z zakresu biologii ogólnej i biologiczno-fizjograficzne.

Dorobek naukowy: przeszło 250 prac publikowanych, ponad 50 niepublikowanych.

Od 1 października 1988 roku Profesor był na emeryturze, jednak w jej trakcie był cały czas czynny naukowo, praktycznie do swojej śmierci.

Przez ponad 60 lat był kochającym mężem żony Teresy. Prof. Jerzy Čmak zmarł w swoim domu w dniu 3 kwietnia 2018 w wieku 90 lat. .

Dzięki uprzejmości Witolda Wesołowskiego mogliśmy przybliżyć postać zmarłego Profesora. Dziękujemy.