W połowie 2007 roku Świętokrzyski Park Narodowy wzbogacił się o nową pomoc dydaktyczna do zajęć edukacyjnych „Co to jest Świętokrzyski Park Narodowy”, zwana popularnie „makietą” lub „puzzlami”. Autorami koncepcji są inż. Andrzej Szczocarz oraz mgr Arkadiusz Adamczyk. Całość projektu została sfinansowana przez Narodowy Funduszu Ochrony Środowiska.
Zasadniczą częścią wykonanej pomocy dydaktycznej jest przestrzenny model rzeźby terenu Świętokrzyskiego Parku Narodowego wraz z jego otuliną oraz szereg tzw. nakładek (puzzli), ukazujących ten sam obszar podczas różnych epok geologiczno-historycznych. Trójwymiarowy podkład podstawowy (skala pozioma 1-15000, skala pionowa 1-5000) o wymiarach 150 cm x 205 cm, przedstawia naturalny krajobraz przedpola lodowca, stanowiąc jednocześnie podkład pod inne nakładki. Kolejne nakładki ukazują zmianę krajobrazu dzisiejszego Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz jego otuliny, począwszy od krajobrazu leśnego w pliocenie, poprzez zlodowacenia plejstoceńskie oraz kolejne fazy powrotu roślinności (tundra, las pionierski, naturalny las mieszany), kończąc na nakładkach ukazujących zmiany krajobrazu wywołane przede wszystkim działalnością człowieka oraz współczesny krajobraz kulturowy. Powierzchnia ogólna 10 nakładek to prawie 30 m2. Poszczególne nakładki podzielone są na mniejsze części o różnych kształtach tak, aby ich zakładanie przypominało układanie puzzli. Uczestnicy zajęć sami zmieniają poszczególne nakładki ukazujące odmienny krajobraz. Czynne zaangażowanie uczestników, zwiększa możliwość ich percepcji i powoduje lepsze zrozumienie poruszanych problemów.
Wiadomości przekazywane za pomącą „makiety” uzupełniane są przez prezentację multimedialną zawierającą wiadomości o warunkach środowiskowych (klimat, gleba), faunie i florze minionych epok oraz ewentualne informacje o działalności człowieka w tym czasie. Na komplet pomocy dydaktycznej składają się również: scenariusz zajęć edukacyjnych oraz materiały pomocnicze dla prowadzącego, omawiające szczegółowo zagadnienia poruszane podczas prezentacji „makiety”. Po zajęciach w sali, prowadzący wraz z grupą, wychodzą w teren, bądź mając do dyspozycji autokar wyjeżdżają na punkty widokowe, aby dostrzec w rzeczywistości to, o czym mówili pracując przy „makiecie”.
Atrakcyjność nowej pomocy dydaktycznej potwierdzają nie tylko liczby (ponad 1200 osób biorących udział w zajęciach, w ciągu pół roku) ale liczne, entuzjastyczne opinie nauczycieli oraz zaciekawione i uśmiechnięte twarze dzieci pochłoniętych dopasowywaniem kolejnych części „puzzli”.
Arkadiusz Adamczyk 27.03.2008
