Sprostowanie do artykuły w „Nowy Obywatel”

Na Portalu „Nowy Obywatel” ukazał się materiał Pana Łukasza Misiuny pod złowieszczym tytułem „Królestwo Barbarzyńcy. O planach zniszczeń kolejnych zabytków w Świętokrzyskim Parku Narodowym”. Materiał zawiera tak wiele przeinaczeń, manipulacji i niepotwierdzonych wytworów wyobraźni autora, że wymaga to sprostowania. W końcu „Nowy Obywatel” powinien mieć prawo do rzetelnej informacji.

„Dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego Jan Reklewski najpierw uznał, że klasztor z początków Państwa Polskiego nie jest wartościowy i należy go usunąć z granic parku narodowego, a teraz, że można zniszczyć rezerwat archeologiczny z czasów Imperium Rzymskiego…”.

Nigdy nie padły z ust Dyrektora Świętokrzyskiego Parku Narodowego (dalej jako ŚPN) słowa poddające choćby w wątpliwość wartość kulturową, historyczną czy też sakralną Klasztoru na Świętym Krzyżu, które mogłyby usprawiedliwić podobną manipulację. Ponadto gdyby Pan Łukasz Misiuna tytułujący siebie przyrodnikiem, pedagogiem etc. przeczytał ustawę o ochronie przyrody, to być może odkryłby, że zmiana granic parku narodowego należy do wyłącznych kompetencji Rady Ministrów.

„Na marginesie dodam, że nie widzi też wartości przyrodniczych tych miejsc, które tam bez wątpienia występują.”

Ocena wartości przyrodniczej tych miejsc, wbrew sugestiom Pana Łukasza Misiuny, nie wynika z subiektywnego osądu Dyrektora i nie jest podporządkowana doraźnym celom. Wielokrotnie informowano, że stanowisko Dyrektora ŚPN oparte jest na ekspertyzie przyrodniczej wykonanej na potrzeby projektu Planu Ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego.

Czymże jest Plan Ochrony. To strategiczny dokument dla zarządzania parkiem narodowym w perspektywie 20 lat. Podstawą tego dokumentu jest szczegółowa inwentaryzacja przyrodnicza. Dokument jest bardzo obszerny i składa się z licznych operatów dedykowanych poszczególnym grupom organizmów. Dokument został opracowany przez zespół najlepszych dostępnych specjalistów, którzy badają ten teren od lat i mają w swoim dorobku wiele publikacji na temat wartości przyrodniczych ŚPN (wykaz autorów w załączniku). Opracowanie tego dokumentu trwało kilka lat i kosztowało 2 miliony 200 tys. złotych.

Uprzedzając wątpliwości, to nie obecny Dyrektor tworzył specyfikację zamówienia, zlecał roboty, dokonywał odbiorów i rozliczał te prace, tylko jego znakomici poprzednicy.

W operatach szczegółowych i na mapach rozmieszczenia gatunków i siedlisk na tym obszarze nie wykazano stanowisk cennych gatunków. Bazując na tych danych w pełni uprawnione jest stwierdzenie, że obszar ten nie przedstawia istotnych wartości przyrodniczych.

Warto nadmienić, że dokument ten był przedmiotem konsultacji społecznych. Tabele uwag zgłoszonych w tym procesie są wciąż dostępne na stronie internetowej ŚPN. Stowarzyszenie MOST, z którego wywodzi się autor tekstu, złożyło wtedy 12 uwag do tego dokumentu, ale żadna z nich nie kwestionowała rzetelności inwentaryzacji przyrodniczej zawartej w tych właśnie operatach. Uwagi dotyczyły za to potrzeby ograniczenia kultu religijnego w jednym z najstarszych polskich sanktuariów, jak wspomniał Pan Misiuna.

Dlaczego Pan Misiuna pomija ten fakt? Pan Łukasz prawdopodobnie chce zdyskredytować Dyrektora ŚPN unikając wejścia w dyskurs z autorytetami naukowymi stojącymi za tym opracowaniem.

W dalszej części tekstu autor próbuje przekonać czytelnika, że Dyrektor ŚPN próbuje zniszczyć rezerwat archeologiczny w Rudkach, budując w jego obszarze farmę fotowoltaiczną.

Przytoczona w artykule wzmianka z operatu gruntowego Planu Ochrony ŚPN o włączeniu działki nr 654/4 nie została poparta żadną argumentacją. Rozszerzanie obszaru parku narodowego w obszar aglomeracji o miejskim typie zabudowy generuje tyle potencjalnych konfliktów, że powinno być dobrze uzasadnione. Tu takiego uzasadnienia brakuje, i potwierdza to inwentaryzacja przyrodnicza

Rezerwat archeologiczny Rudki został ustanowiony decyzją z 15 października 1986 r i obejmuje cały kompleks działek obejmując teren dawnej kopalni w Rudkach. Będąca we władaniu ŚPN działka nr ewidencyjny 654/4, obręb 0021 Rudki, gmina Nowa Słupia o powierzchni 4 ha jest jedną z licznych działek znajdujących się w obrębie Rezerwatu. Nawet pobieżna analiza ortofotomapy (zobrazowanie graficzne sporządzone na podstawie zdjęć lotniczych – grafika w załączeniu) przedmiotowego obszaru wskazuje, że teren ten jest w znacznej części zainwestowany. W obszarze Rezerwatu znajdują się m.in. domy mieszkalne, budynki użyteczności publicznej, drogi i oczyszczalnia ścieków. Z powyższego wynika, że lokalizacja farmy fotowoltaicznej na przedmiotowej działce nie jest wykluczona, aczkolwiek może wymagać zgód określonych organów, w tym Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Przedmiotowa działka obejmuje w większości teren pod osadami flotacyjnymi, który był w przeszłości rekultywowany. W związku z powyższym wierzchnia warstwa ziemi z bardzo wysokim prawdopodobieństwem nie zawiera cennych artefaktów archeologicznych. Farma fotowoltaiczna nie wymaga posadowienia głębokich fundamentów i na wstępnym etapie przygotowań do inwestycji nie sposób rozstrzygnąć czy dane przedsięwzięcie będzie możliwe lub nie. Dopiero dzierżawca byłby w stanie określić parametry techniczne potrzebne do wymaganych prawem zgód. Dlatego tez w dokumentacji zamieszczonego na BIP ogłoszenia o przetargu, m.in. w § 5 pkt. 7 projektu umowy określono, że: Dzierżawca oświadcza że: 7.3. będzie przestrzegał przy budowie i eksploatacji farmy fotowoltaicznej przepisów prawa, w szczególności prawa budowlanego, prawa energetycznego oraz przepisów dotyczących ochrony środowiska, jak również, że uzyska wymagane pozwolenia i koncesje.

Do projektu umowy wprowadzony został też zapis, w którym Dzierżawcy przysługuje prawo rozwiązania umowy, w przypadku gdy realizacja przedsięwzięcia przez Dzierżawcę stanie się niemożliwa, np. z uwagi na nieuzyskanie stosownych zezwoleń i zgód.

Na dzień dzisiejszy trudno powiedzieć czy będzie ponawiany przetarg na dzierżawę przedmiotowej nieruchomości. Z całą pewnością nieodpowiedzialna i szkodliwa publikacja GW wystraszyła potencjalnych inwestorów, pozbawiając park narodowy potencjalnego źródła przychodów mogących służyć ochronie najcenniejszych zasobów przyrody, o które Pan Misiuna rzekomo tak się troszczy. Ponadto tym samym zgrabnym ruchem GW wsparła energetykę węglową, która chwilowo przestała jej przeszkadzać.

Reasumując, jeśli środki przyznane przez Fundację Batorego na realizację projektu „Korzenie projekt ochrony dziedzictwa przyrody i kultury Gór Świętokrzyskich” służą upowszechnianiu podobnych rewelacji to Fundacja powinna się nad tym zastanowić.

Jan Reklewski

Dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego

 

Załącznik Tabela autorów operatów i inwentaryzacji przyrodniczych

Tytuł naukowy

Imię i nazwisko

Jednostka macierzysta

Operat

Ilość publikacji związanych z ŚPN

dr Alojzy Przemyski Usługi Ekologiczne Alojzy Przemyski – Operat ochrony gatunków roślin i grzybów oraz ich siedlisk i stanowisk

– Operat ochrony nieleśnych ekosystemów lądowych został przygotowany

– Operat ochrony siedlisk i gatunków będących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000

– Operat ochrony ekosystemów torfowiskowych i bagiennych

11 szt.
dr. hab. Prof. UJK Janusz Łuszczyński – Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Operat ochrony gatunków roślin i grzybów oraz ich siedlisk i stanowisk 12 szt.
dr Anna Łubek – Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Operat ochrony gatunków roślin i grzybów oraz ich siedlisk i stanowisk 18 szt.
dr Bartosz Piwowarski Usługi Ekologiczne Alojzy Przemyski – Operat ochrony gatunków roślin i grzybów oraz ich siedlisk i stanowisk

– Operat ochrony nieleśnych ekosystemów lądowych został przygotowany

– Operat ochrony siedlisk i gatunków będących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000

– Operat ochrony ekosystemów torfowiskowych i bagiennych

7 szt.
dr Agnieszka Pierścińska Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Operat ochrony gatunków roślin i grzybów oraz ich siedlisk i stanowisk

– Operat ochrony nieleśnych ekosystemów lądowych został przygotowany

– Operat ochrony siedlisk i gatunków będących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000

– Operat ochrony ekosystemów torfowiskowych i bagiennych

1 szt.
mgr Tomasz Paciorek Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – Operat ochrony gatunków roślin i grzybów oraz ich siedlisk i stanowisk

– Operat ochrony nieleśnych ekosystemów lądowych został przygotowany

– Operat ochrony siedlisk i gatunków będących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000

– Operat ochrony ekosystemów torfowiskowych i bagiennych

2 szt.
dr Hubert Wróblewski   – Operat ochrony gatunków roślin i grzybów oraz ich siedlisk i stanowisk

– Operat ochrony nieleśnych ekosystemów lądowych został przygotowany

– Operat ochrony siedlisk i gatunków będących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000

– Operat ochrony ekosystemów torfowiskowych i bagiennych

17 szt.
mgr Piotr Przemyski Usługi Ekologiczne Alojzy Przemyski – Operat ochrony gatunków roślin i grzybów oraz ich siedlisk i stanowisk

– Operat ochrony nieleśnych ekosystemów lądowych został przygotowany

– Operat ochrony siedlisk i gatunków będących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000

– Operat ochrony ekosystemów torfowiskowych i bagiennych

 
dr Dariusz Wojdan Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Operat ochrony nieleśnych ekosystemów lądowych został przygotowany

– Operat ochrony gatunków zwierząt oraz ich siedlisk i stanowisk

– Operat ochrony ekosystemów torfowiskowych i bagiennych

54 szt.
dr Krzysztof Werstak Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Operat ochrony gatunków zwierząt oraz ich siedlisk i stanowisk 4 szt.
dr inż. Jadwiga Anna Barga-Więcławska Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Operat ochrony gatunków zwierząt oraz ich siedlisk i stanowisk 4 szt.
dr Jerzy Wypiórkiewicz Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Operat ochrony gatunków zwierząt oraz ich siedlisk i stanowisk 3 szt.
mgr Anna Cuper   – Operat ochrony siedlisk i gatunków będących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000  
dr inż. Lech Buchholz Pracownik Świętokrzyskiego PN – Operat ochrony gatunków zwierząt oraz ich siedlisk i stanowisk 17 szt.
mgr inż. Paweł Szczepaniak Pracownik Świętokrzyskiego PN – Operat ochrony gatunków zwierząt oraz ich siedlisk i stanowisk 28 szt.
inż. Jan Sobieraj Pracownik Świętokrzyskiego PN – .Operat ochrony gatunków zwierząt oraz ich siedlisk i stanowisk 17 szt.

Otofotomapa obszaru rezerwatu archeologicznego w Rudkach