Styczeń to najzimniejszy miesiąc. Srogie mrozy i wysoki poziom pokrywy śnieżnej mogą utrzymywać się przez wiele dni. W tym miesiącu można również zaobserwować bardzo ciekawe formy lodowe. Często występują zjawiska szadzi i szronu. Szadź to lodowa powłoka, która może przyjąć postać cienkiego nalotu jak również grubej warstwy okalającej i łamiącej pod swym ciężarem gałęzie drzew. Szron to nieco bardziej wyrafinowane zjawisko, osad formułujący się w kształcie lodowych igieł lub różnorodnych, skomplikowanych, łuseczkowatych struktur. Mogą one pokryć całą dostępną powierzchnię w lasach i na łąkach. Na szczytach górskich, zwłaszcza Łysogór, są zazwyczaj bardziej obfite. Często tylko o szczyty zahaczają mleczne, gęste chmury pełne przemrożonych cząstek wody – nagie gałęzie w dolinach kontrastują wtedy z ocukrzonymi krajobrazami wzniesień.
W styczniu 2009 na stokach Miejskiej Góry szadź i wiejący od zachodu porywisty wiatr przyczyniły się do utworzenia niezwykłych form lodu na szkieletach roślin łąkowych i gałęziach drzew. Lód został ukształtowany w formy długich, przeźroczystych ostrzy przypominających kawałki szkła, przylegających do naziemnych części roślin.
Zbyt duże mrozy i utrzymująca się pokrywa lodowa może zaszkodzić wrażliwym jodłom. Ostre zimy są też sprawdzianem dla innych organizmów. Małe ptaki takie jak sikory marzną gdy są głodne, dlatego żerują one nieprzerwanie przyjmując ilość pokarmu niekiedy przekraczającą kilkukrotnie masę ich ciała. Ptaki te szukają pokarmu tylko za dnia, dlatego muszą wtedy zgromadzić wystarczającą ilość energii by przetrwać długą zimową noc.
Pokrywa śnieżna stanowi niejaką ochronę przed silnymi mrozami, izolując powierzchnię ziemi przed zewnętrznymi warunkami atmosferycznymi. Pod śniegiem ryją swoje tunele liczne gryzonie. Polują na nie lisy oraz ptaki drapieżne jak myszołowy. Na białym śniegu w lesie łatwo można dostrzec niewielkie, ciemne owady – pośnieżki, które są reliktami epoki lodowcowej. Mają one zredukowane skrzydła i żywią się szczątkami organicznymi które osadzają się na śniegu, zwłaszcza pyłkami drzew iglastych.
Radek Kuroś
