Ekspozycja przyrodnicza w Muzeum Świętokrzyskiego Parku Narodowego na Świętym Krzyżu
Święty Krzyż 2, 26-006 Nowa Słupia, tel. 41 31 77 087; 690 080 034
Informacje o Ekspozycji przyrodniczej
Zapraszamy do zwiedzania ekspozycji przyrodniczej znajdującej się w Muzeum Świętokrzyskiego Parku Narodowego na Świętym Krzyżu. Prezentowana ekspozycja jest spektaklem uzupełniających się efektów światła, dźwięku i odgłosów przyrody w oparciu o multimedialne urządzenia, dioramy, zdjęcia, modele.
Zwiedzanie rozpoczynamy od sali, w której możemy zapoznać się z makietą przedstawiającą współczesny krajobraz obszaru Parku i jego otuliny oraz makietę przedstawiającą pierwotny obszar, zanim człowiek zaczął przekształcać ten teren. Tutaj obejrzymy film o historii, powstaniu, głównych zadaniach i walorach Świętokrzyskiego Paku Narodowego. Następnie w formie dioram przestawiono działalność człowieka na tym obszarze począwszy od starożytnego hutnictwa żelaza, osadnictwa, poprzez hutnictwo szkła i gospodarkę leśną. Część poświęcona działalność człowieka i związanym z tym przekształcaniem, kończy ekspozycja omawiająca rozwój idei ochrony przyrody na tym obszarze oraz działania zmierzające do utworzenia w 1950 roku Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
W kolejnej sali zapoznajemy się z geologicznymi i paleontologicznymi dziejami Gór Świętokrzyskich począwszy od paleozoiku, poprzez mezozoik i kenozoik. Poszczególne ery prezentowane są w formie podświetlonych plansz, modeli wymarłych zwierząt, ich skamieniałości oraz tropów i śladów utrwalonych w skałach.
W dalszej części ekspozycji wędrujemy przez ekosystemy leśne charakterystyczne dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego, gdzie możemy zaobserwować zwierzęta, rośliny i grzyby żyjące w zbiorowiskach leśnych takich jak wyżynny jodłowy bór mieszany, buczyna karpacka, bór sosnowy. Wybierzemy się również na rumowisko skalne, zwane „gołoborzem” z zarastającym je pionierskim gatunkiem drzewa – jarzębiną pospolitą, tworząca zespół leśny jarzębiny świętokrzyskiej oraz na Chełmową Górę, gdzie występuje modrzew polski, reliktowa forma modrzewia europejskiego, którego stanowiska w Polsce są bardzo rzadkie.
W następnych salach przybliżony zostanie niewidoczny, ale niezwykle bogaty przyrodniczo świat organizmów żyjących w „martwym”, ulegającym procesowi rozkładu drewnie.
W dalszej części ekspozycji zwiedzający mogą zapoznać się z bogactwem przyrody ożywionej. Przedstawione to zostało w formie ekspozycji omawiającej, różnorodność form w ekosystemach Parku, świat organizmów żyjących w glebie oraz przyrodę „pod lupą”. Możemy tutaj obejrzeć różnorodność formy, wielkości, funkcji, jakie pełnią w środowisku.
Ekspozycja mieści się w zabytkowym budynku, będącym częścią kompleksu zabudowań klasztornych dawnego opactwa benedyktynów. Wchodząc na Święty Krzyż od strony miejscowości Huta Szklana możemy już z daleka podziwiać okazałą fasadę zachodniego skrzydła klasztoru. Wybudowano go w latach 1685-1701.
W dalszej części wystawy zwiedzający mogą zapoznać się z bogactwem przyrody Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Przedstawione to zostało w formie ekspozycji omawiającej osobliwości przyrody w Świętokrzyskim Parku Narodowy, różnorodność form w przyrodzie, świat organizmów żyjących pod powierzchnia gleby oraz przyrodę pod lupą. Możemy tutaj obejrzeć różnorodność elementów przyrody pod względem formy, wielkości, funkcji, jakie pełnią w środowisku.
Muzeum mieści się w zabytkowym budynku, będącym częścią kompleksu zabudowań klasztornych dawnego opactwa benedyktynów. Wchodząc na Święty Krzyż od strony wsi Huta Szklana możemy już z daleka podziwiać okazałą fasadę budynku Muzeum. Wybudowano go w latach 1685-1701 jako najnowsze, zachodnie skrzydło klasztoru.
W pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej budynek, który przez poprzednie blisko 100 lat pełnił funkcję więzienia. Przez krótki czas pełnił on funkcję schroniska PTK. Następnie obiekt przeszedł pod zarząd Nadleśnictwa Państwowego Święta Katarzyna, a w 1950 roku powołanego jako trzeci Park Narodowy w Polsce – Świętokrzyskiego Parku Narodowego.