Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „ŁYSOGÓRY” PLH260002

Na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego w ramach formy ochrony Natura 2000 utworzono specjalny obszar ochronny (SOO) siedlisk o nazwie “Łysogóry”, kod obszaru PLH260002 zajmujący powierzchnię 5573,586 ha, co stanowi 75% powierzchni Parku. Obszar ten został zatwierdzony przez Komisję Europejską w listopadzie 2007 roku.

Na obszarze tym stwierdzono 7 rodzajów siedlisk oraz łącznie dotychczas 31 gatunków roślin i zwierząt tzw. „siedlisk i gatunków naturowych” to znaczy takich dla których konieczne jest wyznaczenie obszaru Natura 2000. Obszar jest w około 90% porośnięty lasem, w większości są to lasy jodłowo-bukowe. Występuje tu endemiczny świętokrzyski bór jodłowy – Abietetum polonicum, bogate w rzadkie i cenne gatunki mszaków, porostów i zwierząt gołoborza. Mniej liczne są bory sosnowe i mieszane z udziałem dębu. W niższych położeniach spotyka się grądy, a w miejscach wilgotnych bory wilgotne i bagienne a także olsy. Lasy charakteryzują się znacznym stopniem naturalności, a wręcz pierwotności. Na terenie ostoi znajdują się niewielkie enklawy łąk i pastwisk oraz siedliska kserotermicznych, a także liczne stale i okresowe cieki wodne. Stwierdzono tu ok. 800 gatunków roślin naczyniowych, zagrożonych, rzadkich i chronionych. Fauna bezkręgowców reprezentowana jest przez ponad 4000 stwierdzonych gatunków (prawdopodobnie w rzeczywistości jest ich znacznie więcej). Wiele z nich to unikatowe relikty lasów pierwotnych, tzw. „gatunki puszczańskie”.

Aktualnie zaprojektowano i zaproponowano do konsultacji zmianę granic obszaru „Łysogóry” i powiększenie obszaru między innymi o część Pasma Klonowskiego , a także włączenie rezerwatu przyrody „Wąwóz w Skałach”.

Wykaz gatunków zwierząt i roślin oraz siedlisk (wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 roku w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000) występujących na obszarze PLH2600002 Łysogóry. Gatunki priorytetowe zaznaczono kolorem czerwonym.

Ssaki Nocek łydkowłosy Myotis dasycneme Mopek Barbastella barbastellus Bóbr europejski Castor fiber Wydra Lutra lutra PTAKI Bocian czarny Ciconia nigra Orlik krzykliwy Aquila pomarina Trzmielojad Pernis apivorus Jarząbek Bonasa bonasia Cietrzew Tetrao tetrix Derkacz Crex crex Puszczyk uralski Strix uralensis Lelek Caprimulgus europaeus Dzięcioł zielonosiwy Picus canus Dzięcioł czarny Dryocopus martius Dzięcioł średni Dendrocopos medius Dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos Lerka Lullula arborea Muchołówka mała Ficedula parva Muchołowka białoszyja Ficedula albicollis Gąsiorek Lanius collurio Płazy Kumak nizinny Bombina bombina Traszka grzebieniasta Triturus cristatus Bezkręgowce Czerwończyk nieparek Lycaena dispar Jelonek rogacz Lucanus cervus Nadobnica alpejska Rosalia alpina Pachnica dębowa Osmoderma eremita Ponurek Schneidera Boros schneiderii Przeplatka aurinia Euphydryas aurinia Zagłębek bruzdkowany Rhysodes sulcatus Zgniotek cynobrowy Cucujus cinnaberinus ROŚLINY Dzwonecznik wonny Adenophora lilifolia SIEDLISKO PRZYRODNICZE Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe Piargi i gołoborza krzemianowe Żyzne buczyny Grąd środkowoeuropejski Bory i lasy bagienne Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Wyżynny jodłowy bór mieszany