Ze względu na określoną topografię warunkowaną z kolei przez budowę geologiczną, strumienie, rzeki, na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego są elementem mało widocznym w krajobrazie. Wody zajmują tylko około 1,74 ha powierzchni, co stanowi znikomy ułamek całkowitej powierzchni Parku.
Świętokrzyski Park Narodowy położony jest pod względem hydrograficznym w dorzeczu Wisły, w górnych częściach zlewni (II rzędu) Nidy i Kamiennej. Dział wodny pomiędzy tymi dorzeczami biegnie początkowo pasmem Klonowskim. Następnie w okolicach obszaru ochrony ścisłej Mokry Bór rozgranicza dolinę Wilkowską i Dębniańską oraz warunkuje jego niezwykle cenne siedliska. Po czym dział wkracza na szczyt pasma Łysogórskiego
W rozmieszczeniu źródeł i najbardziej wydajnych wypływów wód podziemnych, w obrębie ŚPN zaznacza się wyraźna strefowość. Pierwsza strefa występuje w paśmie Łysogórskim na wysokości od 350 do 500 m n.p.m. Związana jest ona z utworami kambru. Szczególne ich nasilenie występuje w strefach dyslokacji i zaburzeń tektonicznych.
Następna strefa źródeł zlokalizowanych na stokach Pasma Głównego to źródła rumoszowe. Ich wydajność jest większa i zmienia się w zależności od intensywności zasilania opadami atmosferycznymi w ciągu roku. Mimo to są one nieco bardziej obfite. Często źródła te nie zanikają lecz inicjują stałe cieki wodne. W paśmie Klonowskim możemy obserwować źródła typu szczelinowego, często występujące okresowo. Liczne źródła podstokowe, także wycieki i młaki występują na granicy pokryw rumoszowo – gruzowych i mało przepuszczalnych osadów ilastych. W strefach dolinnych, wypełnionych osadami czwartorzędowymi źródła mają charakter warstwowy (wysiękowy) lub pojawiają się w nacięciach erozyjnych koryt rzecznych.
Większe ilości wód opadowych w strefach szczytowych pasm szybko odpływają, bądź też giną w pokrywach zwietrzelinowych stoków. Powodem tego są niesprzyjające warunki retencyjne (duże nachylenie, szczeliny skalne). Wody te pojawiają się jednak nieco niżej, w formie stałych, bądź okresowych źródeł, które z kolei dają początek strumieniom. Po północnej stronie pasma Łysogórskiego zidentyfikowano 45 strumieni, natomiast po stronie południowej tylko 11. Tak duża dysproporcja w ich liczbie spowodowana jest mniejszą ilością opadów po stronie południowej, mniejszą ilością zwietrzeliny retencjonującej, a co za tym idzie, mniejszą ilością źródeł. Największe ze strumieni po stronie południowej Łysogór zbierane są przez Belniankę oraz Kakoniankę będącą jej dopływem. Wody strumieni stoków północnych zbiera Czarna Woda oraz Pokrzywianka. Stoki wschodnie odwadnia natomiast Słupianka. Wody z południowych stoków pasma Klonowskiego zbiera Lubrzanka, tworząca słynny przełom w okolicach Ameliówki. Natomiast wody z północnych stoków tegoż pasma zabiera Psarka.
Przebieg zmienności wyżej wymienionych rzek wskazuje, że reżim odpływu ma charakter złożony z dwoma maksymami w ciągu roku. Najwyższe przepływy występują w marcu i są wynikiem skumulowanego odpływu roztopowego. Mniejsze maksimum występuje w okresie listopad – grudzień. Ma ono związek z wysokimi opadami późnojesiennymi oraz zmniejszonymi wielkościami parowania. Dość duże zróżnicowanie miesięcznych sum przepływów oraz duże spadki rzek, zwłaszcza w ich początkowych biegach, potwierdzają ich górski charakter.
Niemal wszystkie rzeki płynące na terenie ŚPN i jego otuliny mają I klasę czystości. Niekiedy ich czystość spada do II klasy. Związane jest to z silnie rozwiniętą działalnością ludzką (osadnictwo i rolnictwo) na obszarach dolinnych. Ze względu na niesprzyjającą topografię, obszar ŚPN niemal pozbawiony jest powierzchniowych elementów hydrograficznych (jeziora, stawy, bagna, mokradła). Oprócz niewielkich oczek wodnych, bądź okresowych mokradeł, do najistotniejszych elementów hydrograficznych tego typu na obszarze Parku, należą staw na polanie Bielnik (antropogeniczny) oraz bagno Mokry Bór. Większa ilość obszarów zabagnionych bądź mokradeł spotykano w otulinie Parku, jednak melioracja na potrzeby rolnictwa doprowadziła do osuszenia większości z nich.
Pomimo stosunkowo niewielkiej roli w krajobrazie, elementy hydrograficzne odgrywają ogromną rolę we wzbogacaniu ekosystemów w liczne gatunki flory oraz fauny.