Szlakiem mamucich jodeł

Nasze ścieżki zabiorą was do najciekawszych zakątków Świętokrzyskiego Parku Narodowego, gdzie odkryjecie tajemnice jednych z najstarszych gór w Polsce. W trakcie tej wyprawy zobaczycie najstarsze jodły na terenie Parku, z racji swych rozmiarów zwane „mamucimi. Ich wysokość wynosi często ponad 35 a u najstarszych nawet 45 m (pomyślcie, tyle pięter ma piętnastopiętrowy blok). Obwód pnia takiej jodły (na wysokości na wysokości do 130 cm) może wynosić nawet 370 cm. Najstarsze jodły w Parku mają ponad 200 lat.

Przejście ścieżki zajmuje od 45 minut do 1 godziny. Trasa należy do średnio -trudnych.

Pierwszy punkt obserwacyjny: Co to jest Park Narodowy?

Drugi punkt obserwacyjny: Mrowisko

Trzeci punkt obserwacyjny: Grzyby

Czwarty punkt obserwacyjny: Strumień Słona Woda

Piaty punkt obserwacyjny: Mamucie Jodły

Szósty punkt obserwacyjny: Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego

mapa - Ścieżka przyrodnicza Trzcianka – Łysa Góra


PIERWSZY PUNKT OBSERWACYJNY: CO TO JEST PARK NARODOWY?

Park Narodowy to najwyższa forma ochrony przyrody w Polsce. Parki tworzy się na obszarach o unikalnych walorach przyrodniczych, naukowych, społecznych, kulturowych
i edukacyjnych. Ich zadaniem jest ochrona naturalnych ekosystemów oraz przywracanie ich do właściwego stanu. W parkach chroni się rzadkie gatunki roślin, zwierząt i grzybów oraz naturalny krajobraz. Najstarszym Parkiem Narodowym na świecie jest utworzony w 1872 roku Park Narodowy Yellowstone w USA. Największym natomiast Parkiem jest Park Narodowy Gronlands na Grenlandii. Jego powierzchnia to 972000 kilometrów kwadratowych – trzy razy więcej niż cały obszar Polski.

 

Co to jest Park Narodowy?

 

Czy wiesz, że?

  • W Polsce istnieje obecnie (2014 r.) 23 Parki Narodowe,zajmujące tylko około 1% powierzchni naszego kraju.
  • Najstarszym Parkiem Narodowym na świecie jest utworzony w 1872 r. Park Narodowy Yellowstone w USA.Świętokrzyski Park Narodowy powstał jako trzeci Park Narodowy w Polsce w 1950 r.
  • Największym Parkiem Narodowym na świecie jest Park Narodowy Gronlands na Grenlandii − 972000 km2 powierzchni (trzy razy większy niż obszar Polski). Dla porównania największy w Polsce Biebrzański PN ma 592,23 km2, a Świętokrzyski PN 76,26 km2.

DRUGI PUNKT OBSERWACYJNY: KOLONIA (MRÓWKA RUDNICA)

Na naszej trasie można tez odkryć leśne mrowiska, które pozwalają na chwilę zajrzeć do fascynującego i tajemniczego świata mrówek. Mrówki tworzą zorganizowane społeczności z wyraźnym podziałem zadań. Mrowiska na terenie Parku zostały zbudowane przez mrówki rudnice i spokrewnione z nimi gatunki. Składają się z kopca będącego częścią nadziemną
i części podziemnej.

Kopiec może osiągać ponad 1,5 m wysokości, a część podziemna sięga nawet 2 m pod powierzchnię ziemi, tworząc liczne komory połączone skomplikowanym systemem korytarzy. Część nadziemna chroni wnętrze mrowiska przed opadami i zmianami temperatury. Dlatego większość mrowisk znajduje się w lekko ocienionych i ciepłych miejscach.

Mrowisko


TRZECI PUNKT OBSERWACYJNY: GRZYBY.

Wędrując przez Park możemy spotkać niektóre z 700 gatunków grzybów, z których zdecydowanie mniejsza część to kapeluszowe grzyby jadalne. Najciekawsze, mające fascynujące kształty to: soplówka jodłowa, szmaciak gałęzisty oraz wiele gatunków rosnących na drzewach hub. Kształt i rozmiar grzybów jest bardzo różnorodny Jedne przybierają formę pucharów, inne są płaskie lub mają nieregularny kształt przypominający, na przykład kopyto konia. Zdecydowana ich większość lubi wilgotny i ciepły mikroklimat.

Grzyby żywią się substancjami odżywczymi wytworzonymi przez rośliny i zwierzęta. Pobierają pożywienie za pomocą wykształconych strzępek przypominających gęstą, pajęczą sieć.

Grzyby


CZWARTY PUNKT OBSERWACYJNY: POTOK SŁONA WODA.

Wiele strumieni na terenie Parku na przykład potok Słona Woda, to cieki okresowe

w początkowym odcinku przepływające pod powierzchnią kamieni. Dopiero po zasileniu strumienia przez kolejne źródła, pojawia się widoczne koryto z płynącą   w nim wodą. Woda spływa z kilu stałych źródeł zlokalizowanych na południowym stoku Łysogór. Potok przepływa przez niewielkie kaskady i zakola stworzone przez zróżnicowane podłoże zbudowane w górnym odcinku z piaskowców kwarcytowych, a w dolnym przez utwory gliniaste. Zasilające go wody płyną w ciągu całego roku ze zmiennym natężeniem zależnym od tego, ile pada deszczu i śniegu.

 

Potok Słona Woda


PIĄTY PUNKT OBSERWACYJNY: „MAMUCIE JODŁY”.

Ta jodła, która leży przy ścieżce miała około 215-230 lat i 38 m wysokości. Wywróciła się zimą 2007 roku pod ciężarem zalegającego na niej lodu powstałego w skutek osadzania przechłodzonych kropelek wody. Jest ona jednym z wielu martwych drzew

w Parku. Występowanie dużej liczby martwych drzew pozwala istnieć wielu rzadkim, często chronionym organizmom takim jak zgniotek cynobrowy. Szacuje się, że prawie połowa leśnych zwierząt jest pośrednio zależna od rozkładającego się drewna. W lesie bogatym
w powalone drzewa częściej niż w innych miejscach można też spotkać mieszkańców starych lasów a w tym: nadobnicę alpejską i pachnicę dębową. Więcej informacji o obumarłym drzewie znajdziecie w folderze: Drugie życie powalonej jodły, czyli pełen życia świat „martwego drewna”.

 

Mamucie Jodły


SZÓSTY PUNKT OBSERWACYJNY: MUZEUM PRZYRODNICZE ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO

Muzeum przyrodnicze mieści się w zachodnim skrzydle pobenedyktyńskiego klasztoru na szczycie Łysej Góry zwanej też Świętym Krzyżem. Działa w nim wystawa pokazująca w jaki sposób powstały Góry Świętokrzyskie, jak rozwijała się na tym terenie działalność człowieka oraz jak różnorodna i ciekawa jest przyroda w Parku.

Tu można przyjrzeć się na co dzień niedostrzegalnym, ukrytym pod korą, powierzchnią liści czy glebą, owadom. Przykładem takiego owada jest zgniotek cynobrowy zachwycający swym czerwonym pancerzem. Można też podejrzeć duże leśne zwierzęta takie jak sarny, jelenie czy tarzającego się w błocie dzika.

 

Muzeum ŚPN